Uluslararası Kar Amacı Gütmeyen Hukuk Merkezi (The International Center for Not-for-Profit Law) ve Dünya Demokrasi Hareketi (World Movement for Democracy), 2012 yılında yayımladığı Sivil Toplumu Savunmak adlı raporunda, uluslararası hukukta örgütlenme özgürlüğüne dair yapılan düzenlemeleri derleyerek 7 ilke tanımlamıştır:
STGM, raporda ayrı ilkeler olarak ifade edilen ifade özgürlüğü ile barışçıl toplanma özgürlüğünü aynı başlık altında değerlendirmeyi tercih ettiği için örgütlenme özgürlüğünü izleme çalışmasını, bireyleri ve sivil toplumu baskı ve engellemeden koruyan 6 temel ilke üzerinden yürütmektedir:
1) Örgütlenme kurma ve mevcut örgütlenmeye katılma hakkı
Örgütlenme özgürlüğü, bireylerin ortak çıkarlarını kolektif olarak ifade etmek ve savunmak için kendi aralarında etkileşim kurma ve örgütlenme/bir araya gelme hakkını içerir.
2) Örgütlenmelerin amaçlarını gerçekleştirmek için müdahale olmadan çalışma hakkı
Örgütler, kuruluşlarından itibaren faaliyetlerini kanuni dayanağı olmayan ve haksız devlet müdahalesinden bağımsız bir şekilde yürütmelidir. Uluslararası insan hakları hukuku, STÖ’lere tanınan bu haklara müdahale eden düzenleme ve kısıtlamalara varsayımsal olarak karşı olmakla birlikte, örgütlenme özgürlüğü ulusal güvenlik, kamu güvenliği, kamu düzeni, suç işlenmesinin önlenmesi, sağlığın veya ahlakın veya başkalarının hak ve özgürlüklerin korunması gerekçesiyle sınırlanabilir. Örgütlenme özgürlüğüne yapılan her türlü müdahale demokratik toplumun gerektirdiklerine* uygun ve yasayla tanımlanmış olmalıdır.
*Demokratik toplum düzeninin gerekleri, hak ve özgürlüklere yapılan her türlü müdahalenin zorlayıcı bir toplumsal ihtiyaçtan doğmasını ve müdahalede başvurulan aracın ulaşılmak istenen amaç ile orantılı olmasını öngörür.
3) Devletin, örgütlenmelerin haklarını korumaya yönelik pozitif yükümlülüğü
Devlet, insan hakları ve temel özgürlüklere saygı duymalı, sivil toplumun haklarını korumalıdır. Devlet, ikinci maddede belirtildiği gibi örgütlere müdahale etmemekle birlikte onların faaliyetlerini özgürce sürdürebilmesi için gerekli yasal düzenlemeleri yapmalıdır.
4) Politik ve kamusal işlere katılım hakkı
STÖ’lerin hedefledikleri değişimi hayata geçirmeleri, hakları yerine getirmekle yükümlü olan devlet organlarının karar ve politikalarına etki etmelerine bağlıdır. Politik karar alma süreçlerine şöyle tanımlayabiliriz: “Kamu idaresinin politika ve faaliyetlerinden doğrudan etkilenecek olan kişi ve grupların, sürece kendi uzmanlıklarını dahil ederek katkıda bulunması, söz sahibi olması”
Örgütler, karar ve politikalara etki etmek için çeşitli iletişim kanallarını kullanabilir ve farklı gruplarla işbirliği yapabilir. Dolayısıyla, bu ilke örgütlerin iletişim ve işbirliği hakkını da içerir.
5) Kaynak arama ve kaynaklarını güvence altına alma hakkı
STÖ’ler, kendi ilkeleri doğrultusunda bireyler, işletmeler, uluslararası kuruluşlar, merkezi ve yerel yönetimler, yabancı hükümetler dahil olmak üzere yasal kaynaklara fon için başvurabilmeli ve bu fonları kullanabilmelidir. Örgütlerin maddi kaynaklarına getirilen sınırlamalar, STÖ’lerin faaliyetlerine ve sürdürülebilirliklerine yönelik tehdit oluşturur.
6) Örgütlenmelerin ifade ve barışçıl toplanma özgürlüğü
Bireylerin olduğu gibi örgütlerin de ifade ve toplanma özgürlükleri vardır. Bu özgürlükler, STÖ’lerin faaliyetlerinin devam etmesinde önemli rol oynar. Bu özgürlüklerin birbirinden ayrılması oldukça zordur ve bunlardan birinin eksikliği yurttaşların haklarının korunmasını olanaksız kılabilir.
Copyright 2020 STGM Tüm HAKLARI SAKLIDIR.
